سؤال:

چرا قرآن دستور داده که زنانتان را بزنید؟!

جواب:

آری در قرآن آمده است که:

« آن دسته از زنان را كه از سركشى و مخالفتشان بيم داريد، پند و اندرز دهيد! (و اگر مؤثر واقع نشد،) در بستر از آنها دورى نماييد! و (اگر هيچ راهى جز شدت عمل، براى وادار كردن آنها به انجام وظايفشان نبود،) آنها را بزنید!»(1)

و اما جواب اين ايراد با توجه به معناى آيه و رواياتى كه در بيان آن وارد شده چندان پيچيده نيست زيرا:

اولا این آيه، مسئله ی تنبيه بدنى را در مورد زنان ناشزه جایز دانسته است نه در مورد تمام زنها. زنان ناشزه زنانی هستند که به وظایف زناشویی در برابر همسرشان تمکین نمی کنند.‏

علاوه بر اینکه این آیه نمی گوید هر زن ناشزه ای را بزنید بلکه در متن آیه آمده است که در مورد همین زنان نیز ابتدا باید به آنها پند و اندرز دهید و اگر این کار فایده نداشت در بستر از آنها دوری کنید و در مرحله ی آخر اگر این دو راه فایده نداشت آنها را بزنید. 

ثانيا «تنبيه بدنى» در اينجا- همانطور كه در كتب فقهى نيز آمده است- بايد ملايم و خفيف باشد بطورى كه نه موجب شكستگى و نه مجروح شدن گردد و نه باعث كمبودى بدن. به همین علت برخی از علماء گفته اند منظور از تنبیه، چیزی مانند زدن روی دستها با چوب مسواک و یا تنبیهی شبیه آنست که او را اندکی ناراحت سازد ولی شدید نباشد.

ثالثا روانكاوان امروز معتقدند كه برخی از زنان داراى حالتى به نام «مازوشيسم» (آزارطلبى) هستند و گاه كه اين حالت در آنها تشديد مى‏شود تنها راه آرامش آنان تنبيه مختصر بدنى است، بنا بر اين ممكن است آیه اشاره به چنين افرادى داشته باشد كه تنبيه خفيف بدنى در موارد آنان جنبه ی آرام بخشى دارد و يك نوع درمان روانى است.

مسلم است كه اگر يكى از اين مراحل مؤثر واقع شود و زن به انجام وظيفه خود اقدام كند مرد، حقّ ندارد بهانه‏گيرى كرده، در صدد آزار زن برآيد، لذا خداوند در ادامه ی آیه مى‏فرمايد:

فَإِنْ أَطَعْنَكُمْ فَلا تَبْغُوا عَلَيْهِنَّ سَبِيلًا:

ترجمه: «اگر آنها اطاعت كنند به آنها تعدى نكنيد»

و اگر گفته شود كه نظير اين طغيان و سركشى و تجاوز در مردان نيز ممكن است آيا مردان نيز مشمول چنين مجازاتهايى خواهند شد؟

در پاسخ مى‏گوئيم آرى مردان هم درست همانند زنان در صورت تخلف از وظائف مجازات مى‏گردند حتى مجازات بدنى، منتها چون اين كار غالبا از عهده زنان خارج است حاكم شرع موظف است كه مردان متخلف را از طرق مختلف و حتى از طريق تعزير (مجازات بدنى) به وظائف خود آشنا سازد.

داستان مردى كه به همسر خود ظلم كرده بود و به هيچ قيمت حاضر به تسليم در برابر حق نبود و على(ع) او را با شدت عمل و حتى با تهديد به شمشير وادار به تسليم كرد معروف است.

-----------------------------------------------

(1) سوره بقره آیه 34

برگرفته از: تفسير نمونه، ج‏3، ص 374