سؤال:

در قران آمده است که «نماز، انسان را از گناه باز می دارد» (1) پس چرا بسیاری از نمازگزاران،گناه می کنند؟!

جواب:

مقصود قرآن که مى فرماید: «نماز انسان را از گناه باز مى دارد» این نیست که هر فرد نمازگزار در برابر تمام گناهان معصوم مى گردد، بلکه مقصود این است که نماز موجب یاد خدا و سبب توجّه به مقام ربوبى مى شود و اثر طبیعى چنین توجّهى این است که در انسان زمینه روح اطاعت و ترک گناه پدید آورد، ولى در عین حال چه بسا ممکن است بر اثر ضعف توجّه به خدا، عوامل نیرومندترى اثر آن را خنثى سازد.

خلاصه این که اگر نماز، نماز باشد در همه کس تأثیر در برابر گناه خواهد گذارد. گاهى این تأثیر بسیار نیرومند و زمانى کمتر است و این با تفاوت نمازها تغییر پیدا مى کند، هر قدر نماز با روحتر و کاملتر باشد، اثر تربیتى و بازداشتن آن از گناه، نیرومندتر است.

گذشته از این، نماز افراد نمازگزار را از بسیارى گناهان عملا باز مى دارد و در عین حال زمینه را براى ترک گناهان دیگر آماده مى سازد، زیرا نمازگزار ناچار است که براى صحّت و قبولى نماز، از بسیارى از گناهان اجتناب ورزد، مثلا، یکى از شرایط نماز، مشروع بودن و مباح بودن تمام وسایلى است که در نماز و مقدّمات آن مانند آب وضو و غسل و مکان و لباس نمازگزار، به کار مى رود. این موضوع تدریجاً سبب مى شود که گناهان بسیارى را ترک کند و در کار و کسب از هر نوع حرام اجتناب ورزد، زیرا بسیار مشکل است که یک فرد تنها در امور مربوط به نماز، به حلال بودن آنها مقیّد شود شود و در موارد دیگر بى پروا باشد.

شاهد این گفتار این است: کسانى که تارک نماز هستند، با ترک این واجب، بسیارى از واجبات دیگر مانند روزه، حج، زکات و خمس را ترک مى کنند و فرقى میان حلال و حرام و پاک و ناپاک نمى گذارند، ولى بر عکس کسانى که لااقل صورتى از نماز را انجام مى دهند، طبعاً قسمتى از گناهان را به خاطر آن ترک مى کنند تا چه رسد به افرادى که این واجب را به صورت کاملترى انجام مى دهند، آنان بیشتر گناهان و یا همه آن را ترک مى نمایند.

خلاصه: نماز در تمام «نمازگزاران» یک نوع اثر تربیتى خواهد گذارد - خواه این اثر قوى و همه جانبه باشد یا ضعیف و کم فروغ - و این بستگى به چگونگى برگزارى نماز و آداب و روح آن دارد.

-------------------------------------

(1) « وَ اَقِمِ الصَّلَوةَ اِنَّ الصَّلَوةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَ الْمُنْکَرِ» سوره عنکبوت آیه 45  

ترجمه: و نماز را برپادار که نماز (انسان را) از زشتى ها و گناه باز مى دارد.