سؤال:

 خدايى كه به وضع و حال ما و به هر چيزى آگاه است، چرا ما را مورد آزمايش قرار مى‏ دهد؟!

پاسخ:

 آزمايش الهى براى آن است كه مدّعيان راستين از مدّعيان دروغين شناخته شوند. همه ی انسان‏ها به نوعى ادّعا مى‏ كنند كه آدمهاى خوبى هستند، امّا به هنگام امتحان، افراد شناخته میشوند و هركس میفهمد كه چه مقدار در ادّعايش راستگو بوده است. خداوند مى ‏فرمايد: ما شما را به ترس، گرسنگى و كمبودها آزمايش مى ‏كنيم (1)

علاوه بر آنكه علم و دانستن خداوند، دليل كيفر و پاداش نيست، بلكه بايد از ما عملى سر بزند تا به كيفر و پاداش برسيم. به چند مثال توجه كنيد:

1- ما می ‏دانيم كه اين خيّاط يا بنّا يا نجّار چگونه می دوزد يا مى‏ سازد، ولى بر اساس اين دانش، به آنها مزد نمى ‏دهيم، بلكه بايد از آنان كارى سر بزند تا استحقاق پاداش داشته باشند.

2- معلّم مى‏ داند كه اين دانش‏آموز اهل درس خواندن نيست، ولى نمى ‏تواند قبل از امتحان او را مردود قلمداد كند. حضرت على (عليه السلام) مى ‏فرمايد: آزمايشات الهى براى علم پيدا كردن خداوند نيست، بلكه براى آن است كه بسترى ايجاد شود و از انسان عملى سرزند تا كيفر و پاداش بر مبناى عمل باشد.

آری اگر امتحان‏ها نباشد، انسان شناخته نمى ‏شود.

صبر انسان، در برابر حوادث شناخته مى‏ شود.

رضا و تسليم انسان، در برابر حوادث تلخ شناخته مى‏ شود.

قناعت و زهد انسان، به هنگام كمبودها روشن مى‏ شود.

تقوى، حلم و ايثار انسان، در امتحان‏ها معلوم مى ‏شود.

-----------------------------------------------------------------------------------------

(1) «ولَنَبلونّكم بشى‏ء من الخوف و الجوع و نقصٍ من الاموال و الانفُسِ و الثّمرات و بَشِّر الصّابرين» (سوره بقره، آيه 155)

ترجمه: قطعاً همه ی شما را با چيزى از ترس، گرسنگى، و كاهش در مالها و جانها و ميوه ‏ها، آزمايش مى ‏كنيم و بشارت ده به استقامت ‏كنندگان!