سؤال:

معراج پیامبر اکرم(ص) از چند جهت با قوانین علمی تعارض دارد :

1- براى اقدام به يك سفر فضايى نخستين مانع نيروى جاذبه است كه بايد با وسائل فوق العاده بر آن پيروز شد، زيرا براى فرار از «حوزه جاذبه زمين» سرعتى لا اقل معادل چهل هزار كيلومتر در ساعت لازم است!

2- مانع ديگر، فقدان هوا در فضاى بيرون جو زمين است كه بدون آن انسان نمى‏تواند زندگى كند.

3- مانع سوم گرماى سوزان آفتاب و سرماى كشنده‏اى است كه در قسمتى كه آفتاب مستقيما مى‏تابد و قسمتى كه نمى‏تابد وجود دارد.

4- مانع چهارم اشعه‏هاى خطرناكى است كه در ما وراء جو وجود دارد، مانند اشعه كيهانى و اشعه ما وراء بنفش و اشعه ايكس، اين پرتوها هر گاه به مقدار كم به بدن انسان بتابد زيانى بر ارگانيسم بدن او ندارد، ولى در بيرون جو زمين اين پرتوها فوق العاده زياد است و كشنده و مرگبار، اما براى ما ساكنان زمين وجود قشر هواى جو مانع از تابش آنها است.

5- مشكل بى‏وزنى است، گر چه انسان تدريجا مى‏تواند به بى‏وزنى عادت كند ولى براى ما ساكنان روى زمين اگر بى‏مقدمه به بيرون جو منتقل شويم و حالت بى‏وزنى دست دهد، تحمل آن بسيار مشكل يا غير ممكن است.

6- و سرانجام مشكل زمان ششمين مشكل و از مهمترين موانع است، چرا كه علوم روز مى‏گويد سرعتى بالاتر از سرعت سير نور نيست و اگر كسى بخواهد در سراسر آسمانها سير كند بايد سرعتى بيش از سرعت سير نور داشته باشد.

حال با توجه به مشکلات بالا پیامبر اکرم(ص) چگونه به معراج رفتند و در تمام آسمانها سیر کردند؟!

جواب:

در برابر اين سؤالات توجه به چند نكته لازم است:

1- ما مى‏دانيم كه با آن همه مشكلاتى كه در سفر فضايى است بالآخره انسان توانسته است با نيروى علم بر آن پيروز گردد، و غير از مشكل زمان همه مشكلات حل شده و مشكل زمان هم مربوط به سفر به مناطق دور دست است.

2- بدون شك مساله معراج، جنبه عادى نداشته بلكه با استفاده از نيرو و قدرت بى‏پايان خداوند صورت گرفته است، و همه معجزات انبياء همين گونه است، به عبارت روشنتر معجزه بايد عقلا محال نباشد، و همين اندازه كه عقلا امكان پذير بود بقيه با استمداد از قدرت خداوند حل شدنى است.

هنگامى كه بشر با پيشرفت علم توانايى پيدا كند كه وسائلى بسازد سريع، آن چنان سريع كه از حوزه جاذبه زمين بيرون رود، سفينه‏هايى بسازد كه مساله­ی اشعه‏هاى مرگبار بيرون جو را حل كند، لباسهايى بپوشد كه او را در برابر سرما و گرماى فوق العاده حفظ نمايد، با تمرين به بى‏وزنى عادت نمايد، خلاصه جايى كه انسان بتواند با استفاده از نيروى محدودش، اين راه را طى كند آيا با استمداد از نيروى نامحدود الهى حل شدنى نيست؟! ما يقين داريم كه خدا مركب سريع السيرى كه متناسب اين سفر فضايى بوده باشد در اختيار پيامبرش گذارده است، و او را از نظر خطراتى كه در اين سفر وجود داشته زير پوشش حمايت خود گرفته، اين مركب چگونه بوده است و چه نام داشته؟ براق؟ رفرف؟ يا مركب ديگر؟ در هر حال مركب مرموز و ناشناخته‏اى است از نظر ما؟

از همه اينها گذشته فرضيه حد اكثر سرعت كه در بالا گفته شد، امروز در ميان دانشمندان متزلزل شده، هر چند «اينشتاين» در فرضيه معروف خودش به آن سخت معتقد بوده است.

دانشمندان امروز مى‏گويند امواج جاذبه بدون نياز به زمان در آن واحد از يك سوى جهان به سوى ديگر منتقل مى‏شود و اثر مى‏گذارد، و حتى اين احتمال وجود دارد كه در حركات مربوط به گستردگى جهان (مى‏دانيم جهان در حال توسعه است و ستاره‏ها و منظومه‏ها به سرعت از هم دور مى‏شوند) منظومه‏هايى وجود دارند كه با سرعتى بيش از سرعت سير نور از مركز جهان دور مى‏شوند (دقت كنيد).

كوتاه سخن اينكه مشكلاتى كه گفته شد هيچكدام به صورت يك مانع عقلى در اين راه نيست، مانعى كه معراج را به صورت يك محال عقلى در آورد، بلكه مشكلاتى است كه با استفاده از وسائل و نيروى لازم قابل حل است.

به هر حال مساله معراج نه از نظر استدلالات عقلى غير ممكن است و نه از نظر موازين علم روز و خارق العاده بودن آن را نيز همه قبول دارند بنا بر اين هر گاه با دليل قاطع نقلى ثابت شود بايد آن را پذيرفت «1» «2»

__________________________________________________

(1) براى توضيح بيشتر به كتاب «همه مى‏خواهند بدانند» كه در زمينه معراج و شق القمر و عبادت در قطبين بحث شده است مراجعه فرمائيد.

(2) تفسير نمونه، ج‏12، ص 18