پرسش:

از امام رضا (ع) درباره خوشی دنیا سؤال شد، فرمود: وسعت منزل و زیادی دوستان.

و نیز رسول خدا(ص)‌ در یکی از دعاهای خویش، از خداوند متعال،‌ خانه وسیع طلب می‌‌کند: «اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِی ذَنْبِی وَوَسِّعْ لِی فِی دَارِی وَبَارِکْ لِی فِی رِزْقِی»؛ خدایا گناه مرا ببخش و خانه مرا وسعت بخش و روزی مرا مبارک گردان.

آیا این کار نوعی تجمل گرایی نیست؟!

پاسخ:

آنچه در روایات در مورد وسعت منزل و درخواست منزل وسیع از خداوند مطرح شده است، به معنای داشتن خانه‌های تجملی نیست، بلکه به معنای درخواست منزل در حد نیاز است.

به عنوان نمونه امروزه زندگی در آپارتمان کوچک 50 متری برای خانواده‌ای ۵ یا 6 نفره دشوار است، و اگر کسی از خداوند طلب منزلی120 یا 200 متری کند، این معنایش تمایل به تجمل‌گرایی نیست.

روایاتی که در پرسش مطرح شد، دقیقاً بیانگر درخواست مقدار عرفی مورد نیاز از پروردگار است، نه خانه‌ای بیش از حد نیاز؛ چرا که تعالیم دینی به شدت با تجمل و تجمل‌گرایی مخالف است و این به وضوح در روایات و سیره معصومان قابل مشاهده است. آن چیزی که تجمل می باشد این است که خانه ای با وسعتی بیش از حد نیاز داشته باشیم.

رسول گرامی اسلام(ص) در این باره می‌فرماید:

«وَ مَنْ بَنَى بَیْتاً رِیَاءً وَ سُمْعَةً حُمِّلَهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ إِلَى سَبْعِ أَرَضِینَ ثُمَّ یُطَوَّقُهُ نَاراً یوقد [تُوقَدُ] فِی عُنُقِهِ ثُمَّ یُرْمَى بِهِ فِی النَّارِ فَقُلْنَا یَا رَسُولَ اللَّهِ کَیْفَ یَبْنِی رِیَاءً وَ سُمْعَةً قَالَ یَبْنِی فَضْلًا عَلَى مَا یَکْفِیهِ أَوْ یَبْنِی مُبَاهَاة»؛[1] هر کس براى خودنمایى یا شهرت‌‏طلبى خانه‌‏اى براى خود بسازد، روز قیامت آن خانه را تا هفتمین طبقه زمین به دوش مى‌‏کشد، سپس به صورت حلقه‌‏اى آتشین طوق گردنش مى‌‏شود، آن‌‏گاه او را با آن حال به آتش دوزخ مى‌‏افکنند. راوى گفت: پرسیدیم: اى پیامبر خدا، چگونه براى خودنمایى یا شهرت‌‏طلبى خانه مى‌‏سازد؟ فرمود: خانه‌‏اى بسازد که بیش از اندازه حاجتش باشد، یا آن‌را براى فخر فروشى بنا کند.

آنچه در این مسئله قابل توجه است؛ این است که تعالیم دین اسلام را نباید تنها از یک زاویه و با یک آیه و روایت به قضاوت نشست، بلکه باید با توجه به آیات و روایات دیگر و بررسی مسائل پیرامونی به قضاوت پرداخت.

اگر آموزه‌های دینی می‌گوید زندگى دنیا تنها بازى و سرگرمى و تجمّل پرستى و فخرفروشى در میان شما و افزون طلبى در اموال و فرزندان است،[2] همین تعالیم می‌گوید نعمت‌های دنیا برای مؤمنان آفریده شد است.[3]

برگرفته از سایت اسلام کوئیست

---------------------------------

[1]. ابن بابویه، محمد بن على‏، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، النص، ص 281، دار الشریف الرضی للنشر، قم، چاپ دوم، 1406 ق.‏

[2]. سوره حدید، 20.

[3]. سوره اعراف، 32. «قُلْ مَنْ حَرَّمَ زینَةَ اللَّهِ الَّتی‏ أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِیَ لِلَّذینَ آمَنُوا فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا خالِصَةً یَوْمَ الْقِیامَةِ کَذلِکَ نُفَصِّلُ الْآیاتِ لِقَوْمٍ یَعْلَمُون».